Época contemporánea
A Romaría da Barca de Muxía que hoxe coñecemos aséntase sobre unha rica historia de devoción e celebración popular. As primeiras crónicas escritas desta festividade remóntanse a principios do século XX, cunha mención destacada no quincenario local El Eco de Mugía en 1903. Xa entón, o fervor cara a Vire da Barca atraía a unha multitude heteroxénea de romeiros, tal como describía o periódico: “A fe arraigada, intensa, cara a nosa divina Patroa atrae enorme cantidade de romeiros de ambos sexos, de tódalas clases e idades, formando unha multitude heteroxénea que enche os áridos camiños e invade o pobo e a capela”.
Ao longo do século XX, a Romaría da Virxe da Barca continuou gañando renome, atraendo a un número crecente de visitantes. Incorporáronse elementos festivos que aínda perduran, como o entrañable desfile de xigantes e cabezudos, danzando ao son da música tradicional e contaxiando alegría o seu paso.
A profunda devoción mariana maniféstase en tradicións conmovedoras, como a chegada de peregrinos ao santuario, algúns mesmo de xeonllos, buscando a protección e o favor da Virxe. A emblemática Pedra de Abalar, movida pola fe dos romeiros, segue sendo un punto de encontro e unha conexión tanxible coa lenda.
O día grande da romaría é un espectáculo de fervor popular. A misa solemne e a procesión da Virxe dende o santuario á igrexa parroquial congregan a unha multitudinaria marea humana, testemuña dunha fe viva e transmitida de xeración en xeración. O luns, a comunidade local acompaña de volta á Virxe, nun acto de profunda conexión coa súa patroa.
En 1932, documentouse o primeiro programa oficial da romaría, revelando unha organización crecente e a consolidación de elementos festivos e relixiosos. A fama da Romaría da Barca de Muxía transcendeu as fronteiras galegas, atraendo a atención de medios nacionais.
Un fito transcendental foi a Coroación Canónica da Vire en 1947, un recoñecemento que elevou aínda máis o prestixio da celebración. Nas décadas seguintes, a romaría experimentou un auxe paralelo ao desenvolvemento de Muxía, incorporando novas atraccións como a espectacular traca de bombas de palenque, que engadiu un toque de pólvora e emoción ás noites festivas.
A década dos 80 marcou un punto de inflexión coa incorporación de orquestras e a presencia de recoñecidos artistas, consolidando a romaría como un evento festivo de primeira orde. En 1989, a Romaría da Barca de Muxía alcanzou un novo nivel de recoñecemento ao ser declarada Festa de Interese Turístico Nacional, un merecido galardón a súa riqueza cultural e a súa capacidade de convocatoria.
A creación da Asociación Cultural da Virxe da Barca de Muxía en 1994 impulsou programas festivos aínda máis ambiciosos, atraendo a multitudes cada vez maiores, incluíndo visitantes de diversos países, fascinados pola mestura única de fe, tradición e a impoñente beleza natural que envolve esta celebración a beiras do Atlántico. A Romaría da Barca de Muxía segue viva, vibrante e esperando a ser descuberta.
